Được chia sẻ từ người cấy AB: Jacob Landis
Phần lớn mọi người đều biết thính lực và cấy ốc tai điện tử sẽ liên quan và tác động nhiều đến não bộ. Đó cũng là cách hữu ích nhất để một người cấy ốc tai điện tử có thể giải thích về bộ cấy của mình cho người khác. những người chưa bao giờ nhìn thấy hệ thống ốc tai trước đây, với những người khác đã nghe qua ốc tai điện tử, có thể họ cũng không chắc chắn về cách hệ thống hoạt động, tuy nhiên, nói một cách đơn giản, ốc tai điện tử cung cấp cho bộ não những thông tin mà đôi tai bị tổn thương không thể cung cấp được. Vì vậy, tùy thuộc vào bộ não tiếp nhận và phân tích để hiểu mọi thứ.
Nghe hoặc nhìn so với hiểu
Những người có thính giác bình thường, hoặc những người có thính giác bình thường trong một thời gian rất dài trước khi mất khả năng nghe, đôi khi họ không nhận ra mối liên hệ giữa não và thính giác. Họ nghĩ rằng việc nghe là điều gì đó xảy ra một cách tự nhiên. Họ nghĩ rằng nếu ai đó có thể nghe thấy điều gì đó, điều đó có nghĩa là họ có thể hiểu được điều đó.
Tuy nhiên, một người đã sống chung với tình trạng mất thính lực trong một thời gian dài thường hiểu khá rõ rằng nghe không đồng nghĩa với hiểu.
Mắt chúng ta thật ra nhìn thấy tập hợp các hình dạng phẳng chứa đầy những đường nguệch ngoạc với các khoảng tối, nhưng chính bộ não của chúng ta mới là cái diễn giải những gì mắt chúng ta đang nhìn thấy.
Bộ não của chúng ta hoạt động kỳ diệu tương tự khi chúng ta biến âm thanh thành ngôn ngữ. Nếu bộ não của chúng ta không học cách hiểu ngôn ngữ hoặc phân biệt giữa các âm thanh, những gì chúng ta nghe có thể tương tự như nghe một ngôn ngữ khác, có âm thanh, và có nghe, nhưng không hiểu. Nó giống như nhìn vào “những dòng chữ nguệch” thay vì đọc những câu mạch lạc. Nhưng nếu bộ não của chúng ta học cách nghe, tương tự như cách chúng ta học cách đọc, thì khả năng hiểu sẽ tự động xảy ra - thậm chí chúng ta không hề biết rằng não bộ của mình đang làm điều đó.
“Bộ não của chúng ta hoạt động thật kỳ diệu khi nghe các âm thanh và biến nó thành ngôn ngữ để hiểu”
Thính giác với ốc tai điện tử đầu tiên của tôi
Mỗi người đều có hành trình nghe nói khác nhau. Mặc dù tôi có thể đủ điều kiện để cấy ghép hai bên khi tôi được cấy ghép lần đầu tiên vào năm 1999, nhưng cuối cùng tôi đã phải đợi gần hai mươi năm giữa các lần cấy ghép. Vì vậy, có một sự khác biệt rất lớn trong cách tôi nghe ở bên này so với bên kia. Tôi nhận ra rằng: có một sự khác biệt lớn giữa cách bộ não của tôi có thể sử dụng thông tin mà nó nhận được từ mỗi thiết bị.
Cấy ghép cũ ở bên phải của tôi, và đã ở bên tôi từ khi tôi mười tuổi. Tôi bị mất thính lực nặng dần trong tám năm, và bố mẹ tôi đã làm rất tốt trong việc đảm bảo rằng tôi luôn có máy trợ thính phù hợp nhất. Vì vậy, lời nói và ngôn ngữ của tôi phát triển khá tốt.
Bộ não của tôi chắc chắn đã làm việc rất chăm chỉ để sử dụng chất lượng thông tin thính giác hạn hẹp do thính giác ngày càng suy giảm, nhưng cuối cùng máy trợ thính đã không thể giúp tôi tiếp tục nghe. Khi tôi được cấy ghép, tôi chỉ bị điếc chức năng trong khoảng một năm, vì vậy bộ não của tôi vẫn còn có rất nhiều trí nhớ thính giác. Các kết nối thần kinh đã có sẵn để có thể tận dụng.
Khi tôi sử dụng các tín hiệu trực quan, chẳng hạn như khi đọc lời nói, não của tôi sẽ dễ dàng dịch thông tin từ bộ cấy thành thứ mà não tôi biết rằng nó “được cho là” nghe như thế nào. Vì vậy, mọi thứ nghe rất bình thường, dễ chịu và rất tự nhiên. Bộ não của tôi lúc đó cũng tương đối linh hoạt khi tôi còn trẻ, do đó có thể thích nghi và thay đổi nhanh chóng với các kích thích điện mới mà não nhận được từ ốc tai điện tử. Trong buồng đo thính lực của chuyên gia thính học, chỉ riêng chiếc tai này đã cho (và tiếp tục cho) tôi hiểu 99% các câu trong môi trường yên tĩnh.
Cấy ghép lần thứ hai vào 19 năm sau
Lần cấy ghép thứ hai của tôi là một trải nghiệm hoàn toàn khác. Thay vì 10 tuổi, bây giờ tôi đã 29 tuổi và có lẽ đã hơn 21 năm kể từ khi não tôi thực sự nghe rõ bằng tai trái. Bộ não của tôi sử dụng thông tin từ đôi tai đó khó hơn rất nhiều.
Trong hai năm đầu tiên, có lẽ tôi sẽ mô tả chất lượng âm thanh bên tai trái của mình là khó chịu. Nó không thực sự khó khăn hay thử thách, nhưng đôi khi tai tôi cảm thấy mất cân bằng. Hoặc tôi sẽ cảm thấy rằng âm thanh trong tai mới của tôi không giúp ích gì cho tôi cả vì vẫn chưa rõ ràng lắm. Ngay cả ngày nay, bốn năm sau khi cấy ghép, âm thanh vẫn không tự nhiên hoặc dễ nghe. Thật khó để diễn tả. Âm thanh ở tần số cao không thực sự giống âm thanh mà giống cảm giác hơn. Không phải là cảm giác đau đớn hay khó chịu, nhưng có vẻ như tôi đang cảm nhận được một số tần số cao hơn là nghe thấy chúng. Trái ngược với 99% với tai cũ của tôi, khả năng hiểu các câu trong môi trường yên lặng chỉ là 28% với tai mới.
Nghe tuyệt vời với hai ốc tai điện tử
Nhưng những gì tôi vừa mô tả chỉ là nếu tôi chỉ sử dụng tai mới của mình. Hầu hết thời gian, tôi sử dụng cả hai tai cùng nhau và kết quả gần như kỳ diệu. Cả hai tai đều giúp não của tôi tạo ra âm thanh đầy đủ và phong phú đáng kinh ngạc mà khi chỉ nghe bằng 1 tai chưa bao giờ mang lại.
Mặc dù âm thanh luôn dễ chịu và tự nhiên với tai cũ, nhưng bây giờ tôi thấy nó kém “hoàn hảo” hơn đáng kể nếu phía bên tai mới bị tắt. Tai luôn mang đến cho tôi âm thanh rất dễ chịu và tự nhiên giờ đây thực sự nghe kém tự nhiên hơn khi không có chiếc tai mới của tôi.
Sức mạnh của thói quen rất mạnh mẽ, nên tôi vẫn thấy mình đôi khi chỉ đeo tai cũ để bắt đầu ngày mới. Đặc biệt là nếu tôi thức dậy hơi muộn để thưởng thức một tách cà phê im lặng trước khi chăm sóc một đứa trẻ mới biết đi ồn ào. Nhưng tôi đang trở nên nhanh hơn rất nhiều khi đeo chiếc tai mới của mình, bởi vì tôi thấy rõ ràng bộ não của mình thích có nguồn thông tin thứ hai đó đến mức nào!
Tôi chưa bao giờ là kiểu người cố gắng ép buộc mọi thứ, vì vậy tôi đã không tập luyện nhiều để chỉ nghe bằng đôi tai mới của mình, mặc dù, trong nhận thức muộn màng, điều đó có thể sẽ hữu ích. Nhưng có những lúc điều đó xảy ra một cách tự nhiên, chẳng hạn như nếu tai cũ của tôi hết pin khi tôi đang nghe một trận bóng trên đài, và tôi thực sự có thể hiểu một vài từ chỉ bằng tai mới của mình. Tôi có rất nhiều manh mối về bối cảnh, vì tôi biết mình đang nghe một trận bóng chày, nhưng thật thú vị khi biết rằng tôi đang thực sự tiến bộ.
Mất khoảng 18 tháng để tôi thực sự muốn đeo bộ xử lý âm thanh thứ hai, vì tôi thực sự cảm thấy rằng mình đã nghe tốt hơn. Trong 18 tháng đầu tiên đó, về cơ bản, tôi chỉ hoạt động với suy nghĩ: “Bộ não của tôi có lẽ đang học cách làm quen với các thông tin mới này. Điều này sẽ không thú vị sao?”
Hai năm sau, tôi đã luôn có thích ý nghĩ rời khỏi nhà và đeo tai nghe mới, vì điều đó giúp thính giác của tôi tốt hơn rất nhiều — đặc biệt là trong môi trường ồn ào. Khi nhìn lại và nghĩ rằng mình đã trải qua gần 20 năm không có nó, tôi không thể tin được bộ não của mình đã phải làm việc chăm chỉ đến mức nào.
Trong lần khám thính học gần đây nhất, bản thân chiếc tai mới của tôi đã có bước tiến lớn về nghe hiểu. Tôi đã tăng từ 0% lên 9% trong một năm, sau đó lên tới 12% trong năm thứ hai, 18% trong năm thứ ba và bây giờ lên tới 28%. Dường như kết quả đang trở nên tốt hơn với thời gian. Có một tâm hồn cởi mở, luôn kiểm soát những kỳ vọng của mình và sử dụng những từ như “thú vị” thay vì “tốt/xấu” đã tạo ra sự khác biệt thực sự đối với tôi.
Biết ơn
Mặc dù bộ não của tôi có trải nghiệm rất khác nhau với mỗi bộ cấy, nhưng nhìn chung, tôi rất hài lòng với cả hai, và bộ não của tôi cũng vậy. Thật thú vị khi được trải nghiệm bộ não học lại cách nghe bằng tai mới và tai thứ hai bổ sung cho trải nghiệm tổng thể như thế nào, ngay cả khi có sự khác biệt lớn về chất lượng âm thanh.Đó là một hành trình thú vị. Khi tôi thực sự nghĩ về những gì tôi có thể đạt được với một dãy điện cực nhỏ thay thế khả năng nghe tự nhiên của tôi, tôi chỉ còn biết kinh ngạc về khả năng của bộ não con người. Và khi tôi xem xét bản thân hệ thống cấy ghép ốc tai điện tử là sản phẩm của nỗ lực kết hợp của cả một nhóm cộng tác với nhau trong suốt vài thập kỷ – các kỹ sư, chuyên gia thính học, bác sĩ phẫu thuật đều đã sử dụng bộ não của họ để mang đến cho tôi công nghệ tuyệt vời này… Điều đó thật tuyệt vời.
